Tăng cường nguồn lực chi cho công tác dự phòng bệnh không lây nhiễm

Ngày 13/6/2024, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 1651/QĐ-BYT phê duyệt Đề án dự phòng, phát hiện, quản lý điều trị các bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, hen phế quản và rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2024-2025.

Có 3 mục tiêu cụ thể của Đề án là tăng tỉ lệ dự phòng, phát hiện, quản lý điều trị người mắc bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần; hai là phát triển, nâng cao năng lực hệ thống để bảo đảm cung cấp dịch vụ phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần; ba là phát triển, nâng cao năng lực hệ thống giám sát, quản lý thông tin, thống kê báo cáo bệnh không lây nhiễm, rối loạn sức khỏe tâm thần và các yếu tố nguy cơ.

Để đạt những mục tiêu đề ra, giải pháp chủ yếu là UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các đơn vị tăng cường hiệu quả việc phối hợp liên ngành trong triển khai thực hiện các biện pháp phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần tại địa phương.

Sở Y tế tỉnh chỉ đạo các đơn vị xây dựng kế hoạch, bố trí đầy đủ nguồn lực để tổ chức triển khai họat động dự phòng, phát hiện, quản lý điều trị nhằm đạt mục tiêu của địa phương trên cơ sở mục tiêu quốc gia.

Các Vụ, Cục thuộc Bộ Y tế sẽ chỉ đạo, triển khai xây dựng văn bản hướng dẫn triển khai các dịch vụ phục vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, dự phòng và nâng cao sức khỏe do trạm y tế xã thực hiện, trong đó có nội dung tư vấn, dự phòng, sàng lọc phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm do NSNN chi trả, đồng thời rà sóat, xây dựng hướng dẫn cơ chế tài chính để đảm bảo cho việc quản lý điều trị bệnh không lây nhiễm tại trạm y tế.

Công tác truyền thông là giải pháp quan trọng, cần hướng dẫn người dân biết các chính sách, quy định liên quan đến công tác dự phòng, nâng cao sức khỏe, phát hiện sớm, quản lý điều trị bệnh. Người dân biết các yếu tố nguy cơ mắc bệnh và các biện pháp phòng, chống; biết dấu hiệu sớm, dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh không lây nhiễm.

Người dân biết cách tự đánh giá nguy cơ, khám sức khỏe định kỳ, thường xuyên đo cân nặng, chiều cao, vòng eo, huyết áp, xét nghiệm đường máu, khám sàng lọc một số bệnh không lây nhiễm. Chú trọng vào phát hiện sớm những bệnh như tăng huyết áp, nguy cơ tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, hen phế quản, một số bệnh ung thư; biết các biến chứng, biện pháp điều trị, cách phòng ngừa biến chứng, hướng dẫn chăm sóc và tuân thủ điều trị khi mắc bệnh không lây nhiễm.

Cần xây dựng tài liệu truyền thông đa dạng hình thức, kênh chuyển tải nội dung có tính lan truyền mạnh mẽ, qua tin nhắn điện thoại. Truyền thông tập huấn cho cán bộ y tế cơ sở, cho báo chí, chia sẻ kinh nghiệm truyền thông, tổ chức các cuộc thi tìm hiểu, truyền thông lồng ghép khám sàng lọc, khám sức khỏe. Tổ chức các chương trình, chiến dịch truyền thông trọng điểm nhân ngày phòng chống bệnh tật thế giới và Việt Nam. Truyền thông cần ưu tiên cho người từ 40 tuổi trở lên, người có nguy cơ cao mắc bệnh.

Cung cấp các dịch vụ để phát hiện sớm bệnh tăng huyết áp, bệnh tim mạch, bệnh đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, hen phế quản, ung thư cổ tử cung, ung thư vú, ung thư đại trực tràng. Phát hiện sớm bệnh tâm thần phân liệt, động kinh, trầm cảm, sa sút trí tuệ.

Thực hiện sàng lọc thường xuyên khi người dân đến khám chữa bệnh tại trạm y tế, sàng lọc kiểm tra sức khỏe định kỳ, khuyến khích người dân chủ động đến cơ sở y tế kiểm tra sức khỏe, xét nghiệm, sàng lọc bệnh.

Sàng lọc lồng ghép trong chăm sóc, quản lý sức khỏe trẻ em, học sinh, sinh viên, trong khám bệnh nghề nghiệp tại các cơ quan, tổ chức, trong khám quản lý sức khỏe cho người cao tuổi, trong họat động thăm hộ gia đình hoặc sàng lọc cho phụ nữ có thai lồng ghép với khám thai.

Cần theo dõi, tư vấn, dự phòng cho người thừa cân, béo phì, người có nguy cơ tim mạch; tư vấn cai nghiện thuốc lá; sàng lọc và can thiệp giảm tác hại cho người có nguy cơ sức khỏe do uống rượu, bia; lập phiếu theo dõi, tư vấn tâm lý cho người có nguy cơ cao mắc rối loạn tâm thần.

Trung tâm y tế huyện tổ chức tập huấn, hướng dẫn trạm y tế xã thực hiện dự trù thuốc đầy đủ, đồng thời tổng hợp, lập kế hoạch nhu cầu sử dụng và cung ứng thuốc theo quy định. Bảo đảm các trạm y tế xã thực hiện khám chữa bệnh có đủ thuốc điều trị tăng huyết áp, đái tháo đường theo danh mục do Bộ Y tế quy định.

Trung tâm y tế cần bảo đảm sinh phẩm, thực hiện xét nghiệm đường máu mao mạch có quản lý điều trị bệnh đái tháo đường tại trạm y tế xã theo quy định.

Ngân sách địa phương bố trí cho triển khai kế hoạch tại địa phương để đảm bảo thực hiện được các chỉ tiêu, mục tiêu và nhiệm vụ Đề án 1651. Các đơn vị xây dựng dự toán kinh phí thực hiện, tổng hợp trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Nguồn đầu tư công thực hiện theo quy định pháp luật về đầu tư công.

Các nguồn khác là BHYT, quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, nguồn xã hội hóa.

Sở Y tế sẽ chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành xây dựng kế hoạch, bố trí đủ ngân sách, nhân lực, cơ sở vật chất để triển khai Đề án và các nội dung khác của kế hoạch quốc gia phòng chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2022-2025 đã được phê duyệt tại Quyết định số 155/QĐ-TTg ngày 29/1/2022 của Thủ tướng Chính phủ.

Sở Y tế căn cứ nội dung của Đề án 1651 xây dựng, tổ chức triển khai kế hoạch dự phòng, phát hiện, quản lý điều trị các bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, hen phế quản, rối loạn sức khỏe tâm thần để thực hiện kế hoạch phòng chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2024-2025 tại địa phương.

Các bệnh viện chuyên ngành sẽ xây dựng, hoàn thiện các công cụ, hướng dẫn chuyên môn kỹ thuật, tổ chức tập huấn, chuyển giao kỹ thuật, thực hiện nghiên cứu, đánh giá, xây dựng mô hình điểm, tổ chức họat động kiểm tra, giám sát hỗ trợ chuyên môn kỹ thuật cho tuyến dưới trong lĩnh vực được phân công. Các bệnh viện tổ chức chương trình truyền thông, họat động sàng lọc, quản lý, can thiệp dự phòng, phối hợp kiểm tra, giám sát, hướng dẫn địa phương tổ chức triển khai thực hiện Đề án 1651 này./.

Văn Hanh